ಕನ್ನಡ ಕನ್ನಡಿ

ಹೆನ್ರಿ( H) – ಹೆನ್ರಿ ( H) – ಸ್ವಯಂ ವಿದ್ಯುತ್ ಪ್ರೇರಕತೆ ಅಥವಾ ಪರಸ್ಪರ ವಿದ್ಯುತ್ ಪ್ರೇರಕತೆಯ ಎಸ್.ಐ.ಮೂಲಮಾನ ಇದು. 1H = 1 ವೆಬರ್ /ಆಂಪಿಯರ್. ಜೋಸೆಫ್ ಹೆನ್ರಿ (1797-1878) ಎಂಬ ಅಮೆರಿಕಾದ ಭೌತಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞರ ನೆನಪಿನಲ್ಲಿ ಇಟ್ಟ ಹೆಸರು. ವಿದ್ಯುತ್ ಪ್ರೇರಕತೆಯನ್ನು ಕಂಡು ಹಿಡಿದ ವಿಜ್ಞಾನಿ ಇವರು.

ಹರ್ಟ್ಝ್( Hz) – ಪುನರಾವರ್ತನೆಯ ಎಸ್.ಐ.ಮೂಲಮಾನ‌- 1 ಹರ್ಟ್ಝ್ – 1 ಸೆಕೆಂಡಿಗೆ ಒಂದು ಸುತ್ತು ಅಥವಾ 1 ಸೆಕೆಂಡಿಗೆ ಒಂದು ಆವರ್ತನ.‌ ಜರ್ಮನಿಯ ವಿಜ್ಞಾನಿ ಹೇನ್ರಿಚ್ ಹರ್ಟ್ಝ್ ರ ನೆನಪಿನಲ್ಲಿ ಇಟ್ಟ ಹೆಸರು. ವಿದ್ಯುತ್ ಕಾಂತೀಯ ಅಲೆಗಳ ಅಸ್ತಿತ್ವವನ್ನು ವಾಸ್ತವಿಕವಾಗಿ ಮೊದಲ ಬಾರಿಗೆ ತೋರಿಸಿಕೊಟ್ಟವರಿವರು.

ಹೆಟಿರೋಡೈನ್ – ಅಲೆಸಂಯೋಜಕ ಅಥವಾ ಭಿನ್ನ ಅಲೆ ಮಿಶ್ರಕ‌ – ಒಳಬರುತ್ತಿರುವ ಅಲೆಯೊಂದರ ಮೇಲೆ ತಾನೇ ಉತ್ಪತ್ತಿ ಮಾಡಿದ ರೇಡಿಯೋ ( ವಿದ್ಯುತ್ ಕಾಂತೀಯ) ಅಲೆಯೊಂದನ್ನು‌ ಹಾಯಿಸಿ, ಬಡಿತವು ಉತ್ಪತ್ತಿಯಾಗುವಂತೆ ಮಾಡುವ ಉಪಕರಣ ಅಥವಾ ವಿಧಾನ.

ಹೆಟಿರೋಜೀನಸ್ ರಿಯಾಕ್ಟರ್ – ಭಿನ್ನವಸ್ತು ಮಿಶ್ರಿತ ಅಣುಸ್ಥಾವರ – ಇಂಧನವನ್ನು ಮಂದಕ ( moderator) ದಿಂದ ಪ್ರತ್ಯೇಕವಾಗಿ ಇರಿಸಿದ ಅಣುಸ್ಥಾವರ. ಇಲ್ಲಿ ನೂಟ್ರಾನುಗಳಿಗೆ ಭಿನ್ನವಸ್ತುಗಳಿಂದ ಕೂಡಿದ ಒಂದು ಮಿಶ್ರಣ ದೊರಕುತ್ತದೆ.

ಹ್ಯೂರಿಸ್ಟಿಕ್ – ಮಾಡಿ‌ಕಲಿಯುವ ಅಥವಾ ಸ್ವಂತ ಅನ್ವೇಷಣೆಯ ವಿಧಾನ – ಸಮಸ್ಯೆಯನ್ನು ಪರಿಹಾರ ಮಾಡುವ ಯಾವುದೇ ಕ್ರಮವಿಧಿ ಇಲ್ಲದೆ ಇದ್ದಾಗ, ಮತ್ತೆ ಮತ್ತೆ ಮಾಡಿ ಮಾಡಿ ಸರಿಯಾದ ಪರಿಹಾರ ಹುಡುಕಿಕೊಳ್ಳುವ ರೀತಿ. ‌ಬೇರೆ ಪದಗಳಲ್ಲಿ ಹೇಳಬೇಕೆಂದರೆ ಪ್ರಯತ್ನ ಮತ್ತು ತಪ್ಪುಗಳಿಂದ ( Trial and error) ಪರಿಹಾರ ಕಂಡುಕೊಳ್ಳುವ ವಿಧಾನ.

ಹ್ಯೂಸ್ಲರ್ ಅಲ್ಲಾಯ್ಸ್ – ಹ್ಯೂಸ್ಲರರ ಮಿಶ್ರಲೋಹಗಳು – ಯಾವುದೇ ಪ್ರಬಲ ಅಯಸ್ಕಾಂತ ಮೂಲವಸ್ತುಗಳು ಇಲ್ಲದ, ವಿಶೇಷ ರೀತಿಯ ಮಿಶ್ರಲೋಹಗಳು‌. ವಿವಿಧ ವಿದ್ಯುನ್ಮಾನ  ಉಪಕರಣಗಳಿಗೆ  ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ಬಹೂಪಯೋಗಿಯಾದ ಇವನ್ನು 20ನೇ ಶತಮಾನದ ಜರ್ಮನ್  ಗಣಿಯಂತ್ರಜ್ಞಾನಿ ಕಾನ್ರಾಡ್ ಹ್ಯೂಸ್ಲರ್ ರು ಕಂಡುಹಿಡಿದರು.

ಹೈ ಫ್ರೀಕ್ವೆನ್ಸಿ(HF) – ಉಚ್ಚ ಆವರ್ತನ – 3-30 ಮೆಗಾ ಹರ್ಟ್ಝ್ ವರೆಗಿನ‌‌ ಆವರ್ತನವನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ವಿದ್ಯುತ್ಕಾಂತೀಯ ಅಲೆಗಳು, ಅಂದರೆ ಇವುಗಳ ತರಂಗಾಂತರವು 10-100 ಮೀಟರ್ ಆಗಿರುತ್ತದೆ.

ಹೈ ಸ್ಪೀಡ್ ಸ್ಟೀಲ್ – ಉಚ್ಚ ವೇಗದ ಉಕ್ಕು – ಮಬ್ಬುಕೆಂಪು ತಾಪ( ಡಲ್ ರೆಡ್ ಹೀಟ್) ದಲ್ಲೂ ತನ್ನ ಕಾಠಿಣ್ಯವನ್ನು ಉಳಿಸಿಕೊಳ್ಳುವಂತಹ ಉಕ್ಕು. ಟಂಗ್ಸ್ಟನ್, ಕ್ರೋಮಿಯಂ, ಇಂಗಾಲ, ವೆನೆಡಿಯಂ, ಮಾಲಿಬ್ಡಿನಮ್ ಮತ್ತು ಇನ್ನೂ ಕೆಲವು ಲೋಹಗಳನ್ನು ಸೇರಿಸಿ‌ ಇದನ್ನು ತಯಾರಿಸುತ್ತಾರೆ.

ಹೈ ಟೆನ್ಶನ್ ( HT) – ಉಚ್ಚ ವಿದ್ಯುದೊತ್ತಡ/ ಉಚ್ಚ ವಿದ್ಯುತ್ ಸಾಮರ್ಥ್ಯ ವ್ಯತ್ಯಾಸ ಅಥವಾ ಹೈ ವೋಲ್ಟೇಜ್ – ನೂರು ವೋಲ್ಟ್ ಗಳು ಅಥವಾ ಅದಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚಿರುವ ವಿದ್ಯುತ್ ಸಾಮರ್ಥ್ಯ ವ್ಯತ್ಯಾಸ.

ಹೋಡೋಸ್ಕೋಪ್ – ಗಮನ‌ ಗ್ರಾಹಕ – ವಿದ್ಯುದಂಶ ಹೊಂದಿರುವ ( ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ವಿಶ್ವಾತ್ಮಕ ಕಿರಣಗಳ) ಕಣಗಳ ಪಥವನ್ನು ಗೊತ್ತು ಮಾಡುವ ( ಅವುಗಳ ಜಾಡು ಹಿಡಿಯುವ) ಉಪಕರಣ.