ಕನ್ನಡ ಪ್ರಸಂಗ

ಕೆಲವು ವರ್ಷಗಳ ಹಿಂದೆ, ನಮ್ಮ ಬೀದಿಯಲ್ಲಿ ಹೂವಾಡಗಿತ್ತಿಯೊಬ್ಬಳು ದಿನಾಲೂ “ಹೂ ಬೇಕೇ ಹೂವು….” ಎಂದು ಕೂಗುತ್ತಾ ಬರುತ್ತಿದ್ದಳು. ನಾನು ಒಮ್ಮೊಮ್ಮೆ ಅವಳ ಹತ್ತಿರ ಮಲ್ಲಿಗೆ, ಕನಕಾಂಬರ, ಮೊಲ್ಲೆ.. ಹೀಗೆ ಯಾವುದಾದರೂ ಪರಿಮಳಯುತ ಹೂವನ್ನು ಕೊಳ್ಳುತ್ತಿದ್ದೆ. ಪ್ರತಿ ಸಲ ನಾನು ಹೂ ಕೊಂಡಾಗಲೂ ಅವಳು “ಅಮ್ಮಾ…ವರ್ತ್ನೇಗ್ ಹಾಕ್ಸ್ಕೊಳೀ…” ಅನ್ನುತ್ತಿದ್ದಳು. ನಮ್ಮ ಅಕ್ಕಪಕ್ಕದವರು ಮತ್ತು ಈ ಹೂವಾಡಗಿತ್ತಿ ಆಗಾಗ ಈ ‘ವರ್ತ್ನೆ’ ಪದವನ್ನು ಬಳಸುವುದನ್ನು ಕೇಳಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದೆ ನಾನು.‌ ದಿನಾಲೂ ಒಬ್ಬರ ಹತ್ತಿರವೇ ಹೂ ಪಡೆದು ತಿಂಗಳ ಕೊನೆಯಲ್ಲಿ ಅದರ ಹಣದ ಲೆಕ್ಕ ಚುಕ್ತಾ […]

ಈಚೆಗೆ  ಒಂದು ಸಲ ನಮ್ಮನೆಯಲ್ಲಿ ಅನ್ನ ಮಾಡಲಿಕ್ಕಾಗಿ ಕುಕ್ಕರ್ ಇಟ್ಟು ಕೂಗಿಸಿ, ಅದು ಆರಿದ ಮೇಲೆ ಮುಚ್ಚಳ ತೆಗೆದಾಗ ನಡೆದ ಪ್ರಸಂಗ ಇದು‌.‌ ಆಗ ಅಡಿಗೆಮನೆಯಲ್ಲಿ ನಾನು, ಯಲ್ಲಮ್ಮ (ನನ್ನ ಮನೆವಾಳ್ತೆ ಸಹಾಯಕಿ) ಇಬ್ಬರೂ ಇದ್ದೆವು‌. ಕುಕ್ಕರ್ ಮುಚ್ಚಳ ತೆಗೆದು ಅನ್ನ ಸರಿಯಾಗಿದೆಯೇ ಎಂದು ಗಮನಿಸಿದಾಗ ಅದು ಗಟ್ಟಿ ಗಟ್ಟಿಯಾಗಿಯೇ ಇತ್ತು, ಅಕ್ಕಿ ಕಾಳುಗಳು ಅರಳದೆ ಇನ್ನೂ ಬಿರುಸಾಗಿಯೇ ಇದ್ದವು‌. ಬಹುಶಃ ನೀರಿಟ್ಟಿದ್ದು ಕಡಿಮೆ ಆಯಿತೋ ಏನೋ. ಆ ಗಟ್ಟಿ ಗಟ್ಟಿ ಅಗುಳುಗಳನ್ನು ಯಲ್ಲಮ್ಮನೂ ಗಮನಿಸಿ ”ಅಯ್ಯೋ…. […]

ಕನ್ನಡದ ವರಕವಿ  ದತ್ತಾತ್ರೇಯ ರಾಮಚಂದ್ರ ಬೇಂದ್ರೆಯವರು ಕನ್ನಡ ಭಾಷೆಯ ಪದಗಳನ್ನು ಲೀಲಾಮಯವಾಗಿ, ಗರಿಷ್ಠ ಅರ್ಥವಿಸ್ತಾರದಲ್ಲಿ ಬಳಸುತ್ತಿದ್ದ ರೀತಿಯು ತುಂಬ ವಿಶಿಷ್ಟವಾದದ್ದು. ಒಂದೇ ಪದಕ್ಕಿರುವ ಬೇರೆ ಬೇರೆ ಅರ್ಥಗಳನ್ನು ದುಡಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಿದ್ದದ್ದು, ಹೆಚ್ಚುಕಮ್ಮಿ ಒಂದೇ ಉಚ್ಚಾರವುಳ್ಳ ಆದರೆ ಅಪಾರ ಅರ್ಥ ವ್ಯತ್ಯಾಸವುಳ್ಳ ಪದಗಳನ್ನು ಒಟ್ಟೊಟ್ಟಿಗೆ ಬಳಸಿ ಶ್ರಾವ್ಯಸುಂದರ ಹಾಗೂ ಅರ್ಥಬಂಧುರ ಲೋಕವನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸುವ ಅದ್ಭುತ ಶಕ್ತಿ ಅವರಲ್ಲಿತ್ತು. ಅದಕ್ಕೆ ಒಂದು ಉದಾಹರಣೆ‌ ಅಂದರೆ ಅವರು ಕನಸು ಮತ್ತು ಕಣಸು ಎಂಬ ಪದಗಳನ್ನು ತಮ್ಮ ಕವಿತೆಯೊಂದರಲ್ಲಿ ಬಳಸಿರುವ ರೀತಿ.  ಪ್ರಸ್ತುತ ಕವಿತೆಯ […]

ನಾವು ಕನ್ನಡಿಗರು ನಮ್ಮ ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಹೆಸರಿಡುವ ರೀತಿಯ ಬಗ್ಗೆ ನನಗೆ ತುಂಬ ಕುತೂಹಲ ಇದೆ. ಮನೆದೇವರ ಹಸರು, ಬಾಳಿ ಬದುಕಿದ ಮನೆಹಿರಿಯರ ಹೆಸರು, ತಮ್ಮ ಅಭಿಮಾನ ಗಳಿಸಿದ ರಾಜಕೀಯ ನಾಯಕರ, ಕವಿಗಳ, ಸಿನಿಮಾನಟರ ಹೆಸರು, ಸ್ನೇಹಿತರ ಹೆಸರು, ಅಪ್ಪ ಅಮ್ಮನ  ಹೆಸರಿನ ಮೊದಲಕ್ಷರಗಳನ್ನು ಸೇರಿಸಿದ ಹೆಸರು, ಇನ್ನು ಮುಂದೆ ಹೆಣ್ಣುಮಗು ಹುಟ್ಟಬಾರದು ಎಂದು ಬಯಸಿ ಇಟ್ಟಂತಹ ಸಾಕಮ್ಮ ಎಂಬ ಹೆಸರು!!!…..ಈ ನಡುವೆ ಗೂಗಲ್ ನಲ್ಲಿ ನೋಡಿ ಅರ್ಥ ಗೊತ್ತಿದ್ದೋ, ಗೊತ್ತಿಲ್ಲದೆಯೋ ಅಂತೂ ಇಟ್ಟ ಚಿತ್ರವಿಚಿತ್ರ ಹೆಸರು…ಒಂದೇ ಎರಡೇ….ನಮ್ಮ […]

ಜೀವನ ಎಂಬುದು ಅನೂಹ್ಯ ಘಟನಾವಳಿಯ ಸರಮಾಲೆ. ಸಣ್ಣ ಹುಡುಗಿಯಾಗಿದ್ದಾಗಿನಿಂದ ನಾನು ಶಾಲೆಗೆ ಹೋಗುವುದರ ಜೊತೆಜೊತೆಗೆ ಕರ್ನಾಟಕ ಸಂಗೀತ ಹಾಗೂ ಭರತನಾಟ್ಯ ತರಗತಿಗೆ ಹೋಗುತ್ತಿದ್ದವಳು. ಪದವಿಪೂರ್ವ ಹಾಗೂ ಪದವಿ ತರಗತಿಗಳಲ್ಲಿ ವಿಜ್ಞಾನ ವಿಷಯಗಳನ್ನು ಓದಿದವಳು‌. ನಮ್ಮ ವಿದ್ಯಾಭ್ಯಾಸದ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳಿಗೆ ಕಲೆ, ವಾಣಿಜ್ಯ ಮತ್ತು ವಿಜ್ಞಾನ ಎಂಬ ಮೂರು ದಾರಿಗಳು ಗೆರೆ ಕೊರೆದಂತೆ ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿದ್ದವಲ್ಲ. ಇದರ ಜೊತೆಗೆ, ಬೆರಳಚ್ಚು ಮತ್ತು‌ ಶೀಘ್ರಲಿಪಿಗಳು ವಾಣಿಜ್ಯ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳು ಕಲಿಯುವ ವಿಷಯಗಳು ಎಂಬ ಭಾವನೆಯೂ ನನ್ನಲ್ಲಿ ಯಾಕೋ ಏನೋ ಬಹಳ ಗಟ್ಟಿಯಾಗಿತ್ತು!  ನಾನು […]

ಮಹಾರಾಣಿ ಕ್ಲಸ್ಟರ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದಲ್ಲಿ ಪದವಿ ತರಗತಿಗಳ ವ್ಯಾಸಂಗ ಕ್ರಮದಲ್ಲಿ, ಒಂದು ಅರ್ಧವರ್ಷ(ಸೆಮಿಸ್ಟರ್)ದಲ್ಲಿ ಕನ್ನಡ ಭಾಷಾ ಚಟುವಟಿಕೆಯ ಮೂಲಕ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿನಿಯರ ಬರಹವನ್ನು ತಿದ್ದುವ ಪ್ರಯತ್ನ ಮಾಡುತ್ತೇವೆ. ಇದರ ಅಂಗವಾಗಿ ಈಚೆಗೆ ಒಂದು ದಿನ, ಹೋಲಿಕೆ ಇರುವ ಪದಗಳ-ಅಕ್ಷರಗಳ ಉಚ್ಚಾರಣೆಗಳ ನಡುವಿನ ವ್ಯತ್ಯಾಸವನ್ನು ಕಲಿಸುತ್ತಿದ್ದಾಗ, ನನಗೆ ಒಂದು ಬೇಸ್ತು ಬೀಳಿಸುವ ಅನುಭವ ಆಯಿತು.  ಅಂದಿನ ಪಾಠದ ವಿಷಯ ‘ಅಕಾರ-ಹಕಾರದ ನಡುವಿನ ವ್ಯತ್ಯಾಸ’. ನಾನು ಮೊದಲು ಅಗಸ, ಅನ್ಯ, ಅಭ್ಯಂತರ, ಅಸಹಜ, ಅರವಟ್ಟಿಗೆ, ಅಕಾರಣ…..ಇಂತಹ, ಅಕಾರದಿಂದ ಶುರುವಾಗುವ ಅಷ್ಟೇನೂ ಕಷ್ಟವಲ್ಲದ ಹತ್ತು […]

ನಾವು ಕನ್ನಡ ಅಧ್ಯಾಪಕರು ನಮ್ಮ ಒಡನಾಡಿ ಎಂದು ಭಾವಿಸುವ ಯಾವುದಾದರೂ ಒಂದು ಪುಸ್ತಕ ಇದ್ದರೆ ಅದು ನಿಘಂಟು ಅಥವಾ ಪದಕೋಶ. ಪಾಠ ಸಿದ್ಧತೆಯ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಕಷ್ಟ ಪದಗಳು ಬಂದಾಗ, ತಕ್ಷಣ ನಿಘಂಟಿನ ಮೊರೆ ಹೋಗುವವರು ನಾವು. ಅದು ರತ್ನಕೋಶದಂತಹ ಪುಟಾಣಿ ಕೈಪಿಡಿಯಾದರೂ ಸರಿ, ಅಥವಾ ಕಿಟೆಲ್ ವಿರಚಿತ ಬೃಹತ್ ಸಂಪುಟವಾದರೂ ಸರಿ, ಕನ್ನಡ ಸಾಹಿತ್ಯ ಪರಿಷತ್ತಿನ ನಿಘಂಟಿನ ಸರಣಿಯಾದರೂ ಸರಿ, ಅಥವಾ ಇಂಗ್ಲಿಷ್-ಇಂಗ್ಲಿಷ್ – ಕನ್ನಡ ಭಾರದ್ವಾಜ ನಿಘಂಟಾದರೂ ಸರಿ, ಅರ್ಥ  ಗೊತ್ತಿಲ್ಲದ ಪದವನ್ನು ಹುಡುಕುವುದು ನಮ್ಮ […]

ಭಾಷೆಗಳು ಬೇರೆ ಭಾಷೆಯ, ಸಂಸ್ಕೃತಿಯ ಪದಗಳನ್ನು ತಮ್ಮದಾಗಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ರೀತಿ ತುಂಬ ಕುತೂಹಲ ಹುಟ್ಟಿಸುವಂಥದ್ದು‌. ನಮ್ಮ ಕನ್ನಡವು ಎರಡು ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ಪದಗಳನ್ನು ತನ್ನದಾಗಿಸಿಕೊಂಡ ಅಥವಾ ಕನ್ನಡದಲ್ಲಿ ಅದಕ್ಕೆ ಸಂವಾದಿಯಾಗಿ‌ ಬಳಕೆಯಾಗುತ್ತಿರುವ ಪದಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಈಗ ಚರ್ಚಿಸಲಿದ್ದೇನೆ. ಹೊಸ ಪೀಳಿಗೆಯ ಮಕ್ಕಳಿಗೆ,  ಆಧುನಿಕ (ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ಮಾಧ್ಯಮ ಎಂದು ಅರ್ಥೈಸಿಕೊಳ್ಳಬೇಕು) ಶಾಲೆಗಳಲ್ಲಿ  ಶಿಶುವಿಹಾರದಿಂದಲೂ, ‘excuse me , please, sorry, thank you’ ಮುಂತಾದ ‘ಮ್ಯಾಜಿಕ್ ವರ್ಡ್ಸ್’ ಗಳನ್ನು, ಜನರೊಡನೆ ವ್ಯವಹರಿಸುವಾಗ ಬಳಸಬೇಕು, ಅದು ನಾಗರಿಕತೆ, ಸೌಜನ್ಯಗಳ ಸಂಕೇತ’ ಎಂಬ […]

ಇತ್ತೀಚೆಗೆ ನಡೆದ ಒಂದು ಸಮಾರಂಭವೊಂದರಲ್ಲಿ ನಿರೂಪಕರು ‘ಬಂದಿರುವ ಮಾನ್ಯ ಅಭ್ಯಾಗತರನ್ನು ವೇದಿಕೆಗೆ ಸ್ವಾಗತಿಸುತ್ತೇನೆ’ ಅಂದರು.‌  ಇಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲದೆ ‘ ‘ಇಂದು ಅಭ್ಯಾಗತರಾಗಿ ಆಗಮಿಸಿರುವ’, ‘ ಅಭ್ಯಾಗತರು ಆಗಮಿಸಿರುವ ಸಂತೋಷಮಯ ಕ್ಷಣದಲ್ಲಿ’…..ಇಂತಹ ಪದಪುಂಜಗಳನ್ನು ಆ ನಿರೂಪಕರು ಮತ್ತೆ ಮತ್ತೆ ಬಳಸಿದರು. ಆಗ ನನಗೆ ಅತಿಥಿ ಮತ್ತು ಅಭ್ಯಾಗತ ಪದಗಳಿಗಿರುವ ವ್ಯತ್ಯಾಸ ಆ ನಿರೂಪಕರಿಗೆ ಗೊತ್ತಿಲ್ಲ ಅನ್ನಿಸಿತು‌. ಆಮಂತ್ರಣವನ್ನು ಪಡೆದು ಬಂದ ವ್ಯಕ್ತಿಯನ್ನು‌ ಅತಿಥಿ ಎಂದು ಆಮಂತ್ರಣವನ್ನು‌ ಪಡೆಯದೆ ಬಂದ ವ್ಯಕ್ತಿಯನ್ನು ಅಭ್ಯಾಗತ ಎಂದು‌ ಅರ್ಥೈಸುವುದು ವಾಡಿಕೆ. ‌ಹೀಗಾಗಿ‌ ವಿಶೇಷವಾಗಿ […]

ವೃತ್ತಿಯಿಂದ ಕನ್ನಡ ಅಧ್ಯಾಪಕಿಯಾಗಿದ್ದು ಪ್ರವೃತ್ತಿಯಿಂದ ಲೇಖಕಿ, ಅನುವಾದಕಿ‌ ಆಗಿರುವ ನಾನು ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ಪದಗಳಿಗೆ ಕನ್ನಡ ಪದಗಳನ್ನು ಹುಡುಕುವ ಕೆಲಸವನ್ನು ಮಾಡುತ್ತಲೇ ಇರುತ್ತೇನೆ. ಹುಡುಕುತ್ತಿರುವಾಗ ಆ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ಪದಕ್ಕೆ ಕನ್ನಡದಲ್ಲಿ‌ ಒಂದು ಸರಿಯಾದ ಸಂವಾದಿ ಪದ ಸಿಕ್ಕಿಬಿಟ್ಟರೆ ಏನೋ ಖುಷಿ ನನಗೆ. ಅವತ್ತೆಲ್ಲ ಆ ಪದವನ್ನು ನೆನೆದು ನೆನೆದು ಸಂಭ್ರಮಿಸ್ತಾ ಇರ್ತೇನೆ‌‌. ನನ್ನ ಈ ಪದಪ್ರಯಾಣದಲ್ಲಿ ಇತ್ತೀಚೆಗೆ ನನ್ನ ಗಮನ ಸೆಳೆದ ಪದ ಅಂದರೆ ಆಲ್ಬಂ( Album). ಈಗ ಐವತ್ತು ವರ್ಷ ದಾಟಿರುವ ನನ್ನ ಪೀಳಿಗೆಯವರಿಗೆ ನೆನಪಿರಬಹುದಾದಂತೆ, […]