ಕನ್ನಡ ಪ್ರಸಂಗ

ಇವತ್ತಿನ ಕನ್ನಡ ಪ್ರಸಂಗವನ್ನು ನಾನು ಬಹಳ ಖುಷಿಯಿಂದೇನೂ ಬರೆಯುತ್ತಿಲ್ಲ. ಒಬ್ಬ ಕನ್ನಡ ಅಧ್ಯಾಪಕಿಯಾಗಿ ತರಗತಿಯಲ್ಲಿ ನನಗೆ ಆದ ಆತಂಕಮಯ ಅನುಭವವೊಂದನ್ನು ನಿಮ್ಮೊಂದಿಗೆ ಹಂಚ್ಕೋತಿದ್ದೇನೆ‌. ಬೆಂಗಳೂರಿನ ಮಹಾರಾಣಿ ಕಾಲೇಜಿನ ಬಿ.ಎಸ್ಸಿ. ಪದವಿ ತರಗತಿಗಳಿಗೆ ಕನ್ನಡ ಪಾಠ ಮಾಡುವ ನಾನು, ಈಚೆಗೆ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿನಿಯರಿಗೆ ಆಂತರಿಕ ಮೌಲ್ಯಮಾಪನಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಕಿರುಪರೀಕ್ಷೆ ಕೊಟ್ಟಿದ್ದೆ. ಆ ಮಕ್ಕಳು ಮೂವತ್ತು ಅಂಕಗಳಿಗಾಗಿ ಒಂದೂಕಾಲು ಗಂಟೆ ಅವಧಿಯ ಪರೀಕ್ಷೆ ಬರೆಯಬೇಕಿತ್ತು. ಪರೀಕ್ಷೆ ಅವಧಿಯು  ಮುಗಿಯುತ್ತಾ ಬಂದಂತೆ ಮಕ್ಕಳ ಒಂದು ವರ್ತನೆ ನನ್ನ ಗಮನ ಸೆಳೆಯಿತು; ಅದೇನೆಂದರೆ ಮುಖ […]

‘ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳು ತುಂಬ ಲವಲವಿಕೆಯಿಂದ ಸಮಾರಂಭದಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸಿದರು’. ‘ನರ್ತಕಿಯ ಲವಲವಿಕೆಯು ಪ್ರೇಕ್ಷಕರಲ್ಲಿ ಉತ್ಸಾಹ ಮೂಡಿಸಿತು’. ‘ಹದಿಹರೆಯದ ಸಹಜ ಲವಲವಿಕೆಯಿಂದ ಕಂಗೊಳಿಸುತ್ತಿದ್ದ ಪ್ರೇಕ್ಷಕ ಸಮುದಾಯವು ಅತಿಥಿಗಳ ಗಮನ ಸೆಳೆಯಿತು’.  ಇಂತಹ ವಾಕ್ಯಗಳನ್ನು  ಓದಿದಾಗೆಲ್ಲ ನನಗೆ ಈ ‘ಲವಲವಿಕೆ’ ಎಂಬ ಪದದ ಬಗ್ಗೆ ಬಹಳ ಕುತೂಹಲ ಉಂಟಾಗ್ತಿತ್ತು. ಕನ್ನಡ ಸಾಹಿತ್ಯ ಪರಿಷತ್ತಿನ ಸಂಕ್ಷಿಪ್ತ ಕನ್ನಡ ನಿಘಂಟು ಈ ನಾಮಪದಕ್ಕೆ ‘ಉತ್ಸಾಹ, ಹುರುಪು, ಹಂಬಲ‌, ಆಸಕ್ತಿ’ ಎಂಬ ಅರ್ಥಗಳನ್ನು ಕೊಡುತ್ತದೆ‌. ಅದೇ ನಿಘಂಟಿನಲ್ಲಿ ‘ಲವಲವಿಸು’ ಎಂಬ ಕ್ರಿಯಾಪದ ಸಹ ಇದೆ. ಇದಕ್ಕೆ ‘ಉತ್ಸುಕವಾಗು, […]

ನಮ್ಮ ತಂದೆಯವರು ನಮ್ಮ ಬಾಲ್ಯ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ‘ತನ್ನ ತಂದೆ( ಅಂದರೆ ನಮ್ಮ ತಾತ) ಹೇಳುತ್ತಿದ್ರು’ ಎಂದು ಯಾವಾಗಲೂ ನೆನಪಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಿದ್ದ ಮಾತಿದು‌ ; “ಕಸುಬು ಕಲೀಬೇಕು ಕಣ್ರಪ್ಪಾ, ಕಸುಬು ಕಲೀರೋ..”. ಬಹುಶಃ ಕನ್ನಡಿಗರು ತಮ್ಮ ಮಕ್ಕಳಿಗೆ, ಮೊಮ್ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಬಳುವಳಿಯಾಗಿ ಕೊಟ್ಟ ಜೀವನವಿವೇಕದ ಒಂದು ಮುಖ್ಯ ತುಣುಕು ಈ ಮಾತು ಎಂದು ನನ್ನ ಅನಿಸಿಕೆ‌‌. ನನ್ನ ಈ ಅನಿಸಿಕೆಗೆ ಕಾರಣ ಹೇಳುತ್ತೇನೆ. ಕಸುಬು( ಕಸಬು ಎಂದು ಕೂಡ ಬರೆಯುತ್ತಾರೆ) ಎಂಬ ಪದಕ್ಕೆ ಇರುವ ಮುಖ್ಯ ಅರ್ಥ ಎಂದರೆ ಉದ್ಯೋಗ, ಕೆಲಸ […]

ನಗರಗಳ ಮೇಲ್ದರ್ಜೆಯ      ಮಾರುಕಟ್ಟೆಗಳಲ್ಲಿ ಅಥವಾ ಐಸ್ಕ್ರೀಮ್ ( ಕನ್ನಡದಲ್ಲಿ ‘ಮಂಜುಕೆನೆ’ ಎಂಬ ಸಂವಾದಿ ಪದ ಇದೆ ಐಸ್ಕ್ರೀಮ್ ಗೆ. ಆದರೆ ಐಸ್ಕ್ರೀಮ್ ಪದವು ಕನ್ನಡದ್ದೇ ಎಂಬಷ್ಟು ಜನಪ್ರಿಯ ಆಗಿದೆ, ಹೀಗಾಗಿ ಅದೇ ಬಳಕೆಯಲ್ಲಿದೆ.) ಅಂಗಡಿಗಳಲ್ಲಿ  ಲಿಚೀ ( Lychee) ಎಂಬ ಹಣ್ಣನ್ನು ಅಥವಾ ಅದರ ತಿರುಳನ್ನು ನಾವು ನೋಡಬಹುದು/ ಅದರ ಹೆಸರನ್ಬು ಕೇಳಬಹುದು. ಮಕ್ಕಳು ಆಡುವ ಗೋಲಿಗಿಂತ ತುಸುವೇ ದೊಡ್ಡದಿರುವ ಹಣ್ಣು ಇದು ;ಒರಟಾದ ಕೆಂಪು ಸಿಪ್ಪೆ ಹೊಂದಿದ್ದು ಅದನ್ನು ಸುಲಿದರೆ ಬಿಳಿಯಾದ, ರುಚಿಯಾದ ರಸಮಯ ತಿರುಳು […]

ನಾನು ವಾಸಿಸುವ ಬೆಂಗಳೂರು ನಗರದ ಬಡಾವಣೆಯಾದ ಹಂಪಿನಗರದಲ್ಲಿಮೊನ್ನೆ, ಮನೆಸಾಮಾನು ತರಲೆಂದು ಅಂಗಡಿಗೆ ಹೋಗಿದ್ದಾಗ ಒಂದು‌ ಪ್ರಕಟಣಾ ಫಲಕ ನನ್ನ ಕಣ್ಣಿಗೆ ಬಿತ್ತು. “ಇಲ್ಲಿ ಕಬ್ಬಿನ ಜ್ಯೂಸ್ ದೊರೆಯುತ್ತದೆ” ಎಂದು ಸಾರುತ್ತಿದ್ದ ಫಲಕವದು. ನೋಡಿದರೆ ಅದು ಒಂದು ಕಬ್ಬಿನ ಹಾಲಿನ ಅಂಗಡಿಯಾಗಿತ್ತು. ಅಲ್ಲೇ ಪಕ್ಕದಲ್ಲಿ  ಇದ್ದ ಇನ್ನೊಂದು ಫಲಕದಲ್ಲಿ ‘Sugar cane juice available’ ಎಂಬ ಪ್ರಕಟಣೆ ಇತ್ತು‌.‌ ಅಂದರೆ ಇದರ ಅರ್ಥ ನಮ್ಮ ಬೆಂಗಳೂರು ಕನ್ನಡ  ‘ಕಂಗ್ಲಿಷ್’ ಆಗಿಬಿಟ್ಟು ಬಹಳ ದಿನವಾಗಿದೆ ಎಂದು!     ಕಾಲಾಂತರದಿಂದ ನಾವು […]

 ಭಾಷಾಜೀವನವೇ ಹಾಗೆ ನೋಡಿ.  ಸಾಮಾನ್ಯಸಾಧಾರಣ ಎಂಬಂತಹ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ಇದ್ದಕ್ಕಿದ್ದಂತೆ ಹೊಸಪದವೊಂದು ಕಿವಿಗೆ ಬಿದ್ದು ಅಹ! ಅನ್ನಿಸುವಂತಾಗುತ್ತೆ‌. ಮೂರು ದಶಕಗಳ ಹಿಂದೆ ನನ್ನ ಕಿವಿಗೆ ಬಿದ್ದ ಹೊಸಪದವೊಂದು ಈಗಲೂ ನೆನೆದಾಗ ಅದು ತರುವ ಸಂತೋಷದಿಂದಾಗಿ, ಈ ಕನ್ನಡ ಪ್ರಸಂಗವನ್ನು ಬರೆಯುವಂತೆ ಮಾಡಿದೆ.  ನಾನು ಉದ್ಯೋಗಿನಿಯಾಗಿದ್ದು ಮನೆಯಲ್ಲಿ ಮಗು ನೋಡಿಕೊಳ್ಳಬಲ್ಲ ಕುಟುಂಬ ಸದಸ್ಯರು ಯಾರೂ ಇರದಿದ್ದ ಕಾರಣ, ನನ್ನ ಮೊದಲ ಮಗು ಹುಟ್ಟಿದಾಗ ದಾದಿಯೊಬ್ಬರ ಅಗತ್ಯ ಬಂತು. ನಮ್ಮ ಪರಿಚಿತರೊಬ್ಬರು ತುಮಕೂರು ಕಡೆಯಿಂದ, ತಮಗೆ ಗೊತ್ತಿದ್ದ ಒಬ್ಬ ಮಹಿಳೆಯನ್ನು […]

ನಾವು ಕನ್ನಡ ಅಧ್ಯಾಪಕರು ಚುಕ್ಕಿ(ಪೂರ್ಣವಿರಾಮ), ಪುಟ್ಟ ಕೊಕ್ಕೆ(ಅಲ್ಪವಿರಾಮ)ಗಳಂತಹ ನೋಡಲು ಅತಿ ಚಿಕ್ಕದಾಗಿರುವ ಸಂಗತಿಗಳ ಬಗ್ಗೆ, ಅಂದರೆ ಲೇಖನಚಿಹ್ನೆಗಳ ಬಗ್ಗೆ  ಬಹಳ ತಲೆ ಕೆಡಿಸ್ಕೋತೀವಿ. ಇವುಗಳನ್ನು ಸರಿಯಾಗಿ ಬಳಸಬೇಕಾದ ರೀತಿಯನ್ನು ತರಗತಿಗಳಲ್ಲಿ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳಿಗೆ ಮತ್ತೆ ಮತ್ತೆ ಹೇಳ್ತಾನೇ ಇರ್ತೀವಿ. ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳಿರಲಿ ನಾವು ಅಧ್ಯಾಪಕರೇ ಈ ಪುಟಾಣಿ ಗುರುತುಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಎಷ್ಟು ಜಾಗ್ರತೆ ವಹಿಸಬೇಕಾಗುತ್ತೆ ಎಂಬುದನ್ನು ತೋರಿಸಿಕೊಡುವ ಪ್ರಸಂಗವೊಂದು ಒಮ್ಮೆ ನಾನು ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದ್ದ ಕಾಲೇಜೊಂದರಲ್ಲಿ ನಡೆದಿತ್ತು. ಅದನ್ನು ಹೇಳಲೆಂದೇ ಈ ಪ್ರಸಂಗವನ್ನು ಬರೀತಿದೀನಿ.  ಬಿಎ, ಬಿಎಸ್ಸಿ, ಬಿಕಾಂ, ಬಿಎ, […]

ಈಚೆಗೆ ಸುಮಾರು ಅರವತ್ತು ವರ್ಷ ಸಮೀಪಿಸುತ್ತಿದ್ದ ಇಬ್ಬರು ಪರಿಚಿತರ ಒಂದು ಸಂಭಾಷಣೆಗೆ ನಾನು ಸಾಕ್ಷಿಯಾದೆ.‌ ಒಬ್ಬರು ತಮ್ಮ ಎದುರಿಗಿದ್ದವರಿಗ “ಏನ್ರೀ, ಇವತ್ತು ನಿಮ್ಮ ಹುಟ್ಟಿದ ಹಬ್ಬಾನಾ? ನಾವು ಹಳೇ ಕಾಲದವ್ರು ಹುಟ್ಟಿದ್ದು ಒಂದು ದಿನಾಂಕವಾದ್ರೆ, ಶಾಲೆಯಲ್ಲಿ ಬರೆಸಿದ ಜನ್ಮ ದಿನಾಂಕಾನೇ ಬೇರೆ  ಆಗಿರುತ್ತಲ್ಲ, ನಿಮ್ಗೆ ಕೈ ಕೊಡಕ್ಕೆ ಮುಂಚೆ ಕೇಳಿ ಕೈಕೊಡೋಣ ಅಂತ ವಿಚಾರಿಸ್ದೆ” ಅಂದರು. ಅದಕ್ಕೆ, ಎದುರಿಗಿದ್ದ ಅವರ ಪರಿಚಿತರು “ನಿಮ್ಮ ಊಹೆ ಸರಿ ಸರ್.  ಕಛೇರಿ ದಾಖಲೆಯ ಜನ್ಮದಿನ ಇವತ್ತು ಅಷ್ಟೇ, ನನ್ನ ಜನ್ಮ […]

ಈ ಸಲದ ಕನ್ನಡ ಪ್ರಸಂಗದಲ್ಲಿ ಆಗೀಗ ನನ್ನ ಕಿವಿಗೆ ಬಿದ್ದು ತುಂಬ ಗೊಂದಲ ಉಂಟು ಮಾಡ್ತಿದ್ದ ಒಂದು ಪದದ ಬಗ್ಗೆ ಬರೀತಿದೀನಿ. ಅದ್ಯಾವುದೆಂದರೆ ‘ಚಾಚಾ’ ಅನ್ನುವ ಪದ. ‘ಅವ್ರೇನು ದೊಡ್ಡ ಚಾಚಾ ಅಲ್ಲ’, ‘ನಂಗೊತ್ತಿಲ್ವಾ! ತೋರಿಸಿಕೊಳ್ಳಕ್ಕೆ ನಾನೇ ಒಬ್ಬ ಚಾಚಾ ಅಂತ ಆಡ್ತಾನೆ’, ‘ಮಾಡೋದೆಲ್ಲ ಮಾಡಿ ಈಗ ದೊಡ್ಡ ಚಾಚಾ ತರಹ ಆಡೋದು’…… ಹೀಗೆ ಅನೇಕ ಸಲ‌ ದೈನಂದಿನ ಮಾತಿನಲ್ಲಿ ಜನರು ಈ ಪದಗಳ ಬಳಸುವುದನ್ನು  ಕೇಳಿದ್ದೆ ನಾನು.  ಚಾಚಾ ಅಂದರೆ ಹಿಂದಿ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ಚಿಕ್ಕಪ್ಪ ಎಂದು […]

ಬೇಕರಿ ಅನ್ನುವುದು ಪಾಶ್ಚಾತ್ಯ ಪ್ರಪಂಚದಲ್ಲಿ ಹುಟ್ಟಿದ ತಿಂಡಿ ತಯಾರಿಕೆಯ ವ್ಯವಸ್ಥೆ. ಪುರಾತನ ಗ್ರೀಸ್ ನಲ್ಲಿ  ಕ್ರಿ.ಪೂ.168ರಲ್ಲೇ ಬೇಕರಿ ಅನ್ನುವುದನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲಾಗಿತ್ತಂತೆ. ನಮಗೆ ಅಂದರೆ ಭಾರತ ಭೂಖಂಡದವರಿಗೆ ಇದು ನಮ್ಮನ್ನು ಆಳಿದ ಯುರೋಪಿನವರ ಪ್ರಭಾವದಿಂದಲೇ ಪರಿಚಯವಾದದ್ದು. ಭಾರತದ ಮೊಟ್ಟಮೊದಲ ಬೇಕರಿಯನ್ನು 1880ರಲ್ಲಿ ಕೇರಳದ ತಲಸ್ಸೇರಿಯಲ್ಲಿ ರೋಯಲ್ ಬಿಸ್ಕಿಟ್ ಫ್ಯಾಕ್ಟರಿ ಎಂಬ ಹೆಸರಿಟ್ಟು ಮಂಬಳ್ಳಿ ಬಾಪು ಎಂಬವರು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದರಂತೆ. ಇವರು ಬೇಕರಿ ತಿನಿಸು ತಯಾರಿಕೆಯ ಕಲೆಯನ್ನು ಬರ್ಮಾದಲ್ಲಿ ಕಲಿತರಂತೆ.‌  ಇನ್ನು, ಕರ್ನಾಟಕದ ಮೊಟ್ಟಮೊದಲ ‌ಬೇಕರಿಯನ್ನು ಸಹ 1880 ರಲ್ಲಿ‌ ಕೆಜಿಎಫ್ ನಲ್ಲಿ […]